The current state of the research and future perspectives for the methodology and the interpretation of Byzantine pottery of the 11th and 12th centuries AD
DOI:
https://doi.org/10.32028/jga.v1i.653Abstract
Even though researchers became interested in the study of Middle Byzantine ceramics at a very early stage, in the first decades of the 20th century, it’s only during the past two decades and especially since the beginning of the 21st century that we can observe a more systematic research. Its point of focus is located in the renewed typological classification of some pottery categories; in clarifying issues of dating and provenance; and in dealing with the coarse, usually undecorated pottery, the cooking wares and the transport and storage vessels. Up until then (and in some cases even now) research gave special emphasis on the study of fine glazed pottery.
References
Adams, W.Y. and E.W. Adams 1991. Archaeological Typology and Practical Reality: A Dialectical Approach to Artifact Classification and Sorting. Cambridge: Cambridge University Press.
Anagnostakis, I. 2001. Βυζαντινά οινοβούτια, βουτζία και οι Βουτζαράδες του Αράκλοβου στην φραγκοκρατούμενη Ηλεία, in G.A. Pikoulas (ed.) Οἷνον ἱστορῶ. Επιστημονικό Συμπόσιο. Αμπελοοινική ιστορία και αρχαιολογία της ΒΔ. Πελοποννήσου: 89–108. Athens: Κτήμα Μερκούρη, Κορακοχώρι Ηλείας.
Armstrong, P. 1989. Lakonian Amphorae, in V. Déroche and J.-M. Spieser (eds) Recherches sur la céramique byzantine (Bulletin de Correspondance Hellénique Supplément 18): 267–276. Athènes: École Française d’Athènes; Paris: de Boccard.
—1996. The Byzantine and Ottoman Pottery, in W. Cavanagh, J. Crouwel, R.W.V. Catling and G. Shipley (eds) Continuity and Change in a Greek Rural Landscape. The Laconia Survey, vol. 2, Archaeological Data: 125–140. (Annual of the British School at Athens Suppl. 27). London: The British School at Athens.
— 2001. From Constantinople to Lakedaimon: Impressed White Wares, in J. Herrin, M. Mullet and C. Otten-Froux (eds) Mosaic. Festschrift for A.H.S. Megaw: 57–67. (British School at Athens Studies 8). London: The British School at Athens.
—2008. Ceramics, in E. Jeffreys, J. Haldon and R. Cormack (eds) The Oxford Handbook of Byzantine Studies: 429–443. Oxford: Oxford University Press.
— 2009. Merchants of Venice at Sparta in the 12th century, in W.G. Cavanagh, C. Gallou and M. Georgiadis (eds) Sparta and Laconia from Prehistory to Pre-modern: 313–321. (British School at Athens Studies 16). Exeter: British School at Athens.
Arnold, D.E. 1989. Ceramic Theory and Cultural Process. Cambridge: Cambridge University Press.
Athanasoulis, D. 2013. Corinth, in J. Albani and E. Chalkia, Heaven & Earth. Cities and Countryside in Byzantine Greece: 192–209. Athens: Hellenic Ministry of Culture and Sports, Benaki Museum.
Athanassopoulos, E.F. 2002. Intensive Survey and Medieval Rural Settlement: The Case of Nemea. Ann Arbor: University of Michigan.
Bakirtzis, Ch. 1989. Βυζαντινά Τσουκαλολάγηνα. Συμβολή στη μελέτη ονομασιών, σχημάτων και χρήσεων πυρίμαχων μαγειρικών σκευών, μεταφορικών και αποθηκευτικών δοχείων. (Υπουργείο Πολιτισμού, Δημοσιεύματα Αρχαιολογικού Δελτίου 39). Athens: Έκδοση του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων.
— 2003. 7ο Διεθνές Συνέδριο Μεσαιωνικής Κεραμικής της Μεσογείου, Θεσσαλονίκη, 11–16 Οκτωβρίου 1999: Πρακτικά. Athens: Έκδοση του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων.
Böhlendorf-Arslan, Β. 2004. Glasierte byzantinische Keramik aus der Türkei, vol. 1–3. Istanbul: Ege Yayınları.
Déroche, V. and J.-M. Spieser (eds) Recherches sur la céramique byzantine. (Bulletin de Correspondance Hellénique, Supplément 18). Athènes: École Française d’Athènes; Paris: de Boccard.
Dimopoulos, I. 2007. Byzantine Graffito Wares excavated in Sparta (12th–13th Centuries), in B. Böhlendorf-Arslan, A.O. Uysal and J. Witte-Orr (eds) Çanak. Late Antique and Medieval Pottery and Tiles in Mediterranean Archaeological Contexts (BYZAS 7): 335–348. Istanbul: Ege Yayınları.
— 2009. Trade of Byzantine Red Wares, end of the 11th–13th centuries, in M. Mundell Mango (ed.) Byzantine Trade 4th–12th Centuries. The Archaeology of Local, Regional and International Exchange. Papers of the Thirty-eighth Spring Symposium of Byzantine Studies, St John’s College, University of Oxford, March 2004: 179–190. (Society for the Promotion of Byzantine Studies Publications 14). Farnham: Ashgate.
Ditchfield, P. 2007. La culture matérielle medievale. L’Italie méridionale byzantine et normande. (Collection de l’École française de Rome 373). Rome: École Française de Rome.
Evans, A. 1936. Francesco Balducci Pegolotti. La pratica della mercatura (The Mediaeval Academy of America 24). Cambridge (MA): The Mediaeval Academy of America.
François, V. 1997. Sur la circulation des céramiques byzantines en Méditerranée orientale et occidentale, in G. Démians d’Archimbaud (ed.) La céramique médiévale en Méditerranée. Actes du VIe Congrès de l’AIECM2, Aix-en-Provence 1995: 231–235. Aix-en-Provence: Alll’Insegna del Giglio.
— 2012. Représenter le commerce de la poterie à Byzance, in É. Malamut and M. Ouerfelli (eds) Les échanges en Méditerranée médiévale. Marqueurs, réseaux, circulations; Contacts: 33–55. Aix-en-Provence: Presses Universitaires de Provence.
Gabrieli, S. 2007. A Region Apart: Coarse Ware of Medieval and Ottoman Cyprus, in B. Böhlendorf-Arslan, A.O. Uysal and J. Witte-Orr (eds) Çanak. Late Antique and Medieval Pottery and Tiles in Mediterranean Archaeological Contexts (BYZAS 7): 399–410. Istanbul: Ege Yayınları.
Gerolymatou, M. 2008. Αγορές, έμποροι και εμπόριο στο Βυζάντιο (9ος–12ος αι.) [ΕΙΕ/ΙΒΕ Μονογραφίες 9], Athens: National Hellenic Research Foundation.
Gerstel, S.E.J. and J.A. Lauffenburger 2001. A Lost Art Rediscovered. The Architectural Ceramics of Byzantium. Baltimore (MD): Walters Art Museum and Pennsylvania State University Press.
Günsenin, N. 1989. Amphores Byzantines dans les musées turcs, in V. Déroche and J.-M. Spieser (eds) Recherches sur la céramique byzantine: 267–276. (Bulletin de Correspondance Hellénique, Supplément 18). Athènes: École Française d’Athènes; Paris: de Boccard.
— 2009. Ganos wine and its circulation in the 11th century, in M. Mango (ed.) Byzantine Trade 4th–12th Centuries. The Archaeology of Local, Regional and International Exchange. Papers of the Thirty-eighth Spring Symposium of Byzantine Studies, St John’s College, University of Oxford, March 2004: 145–153. (Society for the Promotion of Byzantine Studies Publications 14), Farnham: Ashgate.
Hayes, J.W. 1992. Excavations at Saraçhane in Istanbul, vol. 2. The Pottery, Princeton (NJ): Princeton University Press.
Istenič, J. and G. Schneider 2000. Aegean cooking ware in the Eastern Adriatic. Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 36: 91–96.
Laiou, A.E. 2002. The Byzantine Economy: An Overview, in A.E. Laiou (ed.) The Economic History of Byzantium. From the Seventh through the Fifteenth Century, vol. 3: 1145–1164. Washington D.C: Dumbarton Oaks.
—2006a. Ἐπισκόπηση τῆς βυζαντινῆς οἰκονομίας, in A.E. Laiou (ed.) Οἰκονομικὴ ἱστορία τοῦ Βυζαντίου ἀπὸ τὸν 7ο ἐως τὸν 15ο αἰώνα, vol. 3: 361–389, trans. Ἑ. Μαχαιρᾶ-Odoni. Athens: Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τράπεζας.
— 2006b. Οἱ ἀνταλλαγές καὶ τὸ ἐμπόριο ἀπὸ τὸν 7ο ἔως τὸν 12ο αἰώνα, in A.E. Laiou (ed.) Οἰκονομικὴ ἱστορία τοῦ Βυζαντίου ἀπὸ τὸν 7ο ἐως τὸν 15ο αἰώνα, vol. 2: 471–559, trans. Ἑ. Μαχαιρᾶ-Odoni. Athens: Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τράπεζας.
Lemerle, P., A. Guillou and A. Svoronos with the collaboration of D. Papachryssanthou (eds) 1970. Actes de Lavra, première partie. Des origines à 1204 (Archives de l’Athos 5). Paris: P. Lethielleux.
Marki, Ev. 1994. Ἀνασκαφὴ ἐργαστηρίου κεραμεικῆς καὶ χύτευσης σιδήρου στὴν ἀρχαία Πύδνα, in V. Katsaros (ed. coord.), Αντίφωνον. Αφιέρωμα στον Καθηγητή Ν.Β. Δρανδάκη: 125–131. Thessaloniki: Πουρναράς Π.Σ.
Megaw, A.H.S. 1968. Zeuxippus Ware. The Annual of the British School at Athens 63: 67–88.
— 1989. Zeuxippus Ware Again, in V. Déroche and J.-M. Spieser, Recherches sur la céramique byzantine (Bulletin de Correspondance Hellénique, Supplément 18): 259–266. Athènes: École Française d’Athènes; Paris: de Boccard.
Morgan, Ch. II. 1942. The Byzantine Pottery, Corinth vol. XI. Cambridge (MA): Harvard University Press.
Oikonomides, N. 2002. The Role of the Byzantine State in the Economy, in A.E. Laiou (ed.) The Economic History of Byzantium. From the Seventh through the Fifteenth Century, vol. 3: 973–1058. Washington D.C.: Dumbarton Oaks.
Oikonomou, A. 1988. Κεραμεική του 12ου αιώνα από το Άργος, in 8ο Συμπόσιο Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας. Περιλήψεις: 75. Athens: Χριστιανική Αρχαιολογική Εταιρεία.
Oikonomou-Laniado, A. 2006. Βυζαντινή κεραμική από το Άργος (12ος–13ος αιώνας), in D. Zafeiropoulou (ed.) Α΄ αρχαιολογική σύνοδος Νότιας και Δυτικής Ελλάδος, ΣΤ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, 6η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, Πρακτικά, Πάτρα 9–12 Ιουνίου 1996: 345–348. Athens: Υπουργείο Πολιτισμού, Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων.
Papanikola-Bakirtzi, D. 1996. Μεσαιωνική εφυαλωμένη κεραμική της Κύπρου. Τα εργαστήρια Πάφου και Λαπήθο. Thessaloniki: Έκδοση του Ιδρύματος Α.Γ. Λεβέντη.
— 1999. Βυζαντινά εφυαλωμένα κεραμικά. Η τέχνη των εγχαράκτων. Athens: Έκδοση του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων.
— 2003. Εργαστήρια εφυαλωμένης κεραμικής στο βυζαντινό κόσμο, in Ch. Bakirtzis (ed.) 7ο Διεθνές Συνέδριο Μεσαιωνικής Κεραμικής της Μεσογείου, Θεσσαλονίκη, 11–16 Οκτωβρίου 1999: Πρακτικά: 45–66. Athens: Έκδοση του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων.
— 2012. Byzantine Glazed Ceramics on the Market. An Approach, in C. Morrisson (ed.) Trade and Markets in Byzantium: 193–216. (Dumbarton Oaks Byzantine Symposia and Colloquia). Washington D.C.: Dumbarton Oaks Research Library and Collection.
Papanikola-Bakirtzi, D., F.N. Mavrikiou and Ch. Bakirtzis 1999. Βυζαντινή κεραμική στο Μουσείο Μπενάκη. Athens: Μουσείο Μπενάκη.
Petridis, P. 2013. Πρωτοβυζαντινή κεραμική του ελλαδικού χώρου, Athens: Εκδόσεις Gutenberg.
— 2014. Η ιστορία της έρευνας της βυζαντινής κεραμικής και τα νέα δεδομένα στην επιστήμη της κεραμολογίας, in Τριακοστό Τέταρτο Συμπόσιο Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Αρχαιολογίας και Τέχνης. Πρόγραμμα και Περιλήψεις Εισηγήσεων και Ανακοινώσεων. Αθήνα, 9, 10 και 11 Μαΐου 2014. Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, Βασ. Σοφίας 22, Αθήνα: 110–111 (full text provided at: http://www.chae.gr/other/dloads/eisigiseis/istoriakeramikis.pdf [accessed: 20/3/2015])
Piérart, M. and J.-P. Thalmann1980. Céramique romaine et médiévale, in Etudes argiennes (Bulletin de Correspondance Hellénique Supplément 6): 459–492. Athènes: École Française d’Athènes; Paris: de Boccard.
Popović, M. 1989. Importation et production locale de céramique à Ras (fin XIe–début XIIIe siècle), in V. Déroche and J.-M. Spieser (eds) Recherches sur la céramique byzantine (Bulletin de Correspondance Hellénique, Supplément 18): 119–130. Athènes: École Française d’Athènes; Paris: de Boccard.
Poulou-Papadimitriou, N. 2008. Βυζαντινή κεραμική από την Ελεύθερνα. Η στέρνα της Αγίας Άννας, in Th. Kalpaxis (ed.) Ελεύθερνα, Τομέας ΙΙ.3, Βυζαντινό σπίτι στην Αγία Άννα: 25–187. Rethymnon: Εκδόσεις Πανεπιστημίου Κρήτης.
Raab, H.A. 2001. Rural Settlement in Hellenistic and Roman Crete: The Akrotiri Peninsula. (British Archaeological Reports International Series 984). Oxford: Archaeopress.
Rice, D. 1930. Byzantine Glazed Pottery, Oxford: Clarendon Press.
Rice, P.M. 1987. Pottery Analysis. A Sourcebook. Chicago (IL): University of Chicago Press.
Sanders, G.D.R. 1993. Excavations at Sparta: The Roman Stoa, 1988–91. Preliminary Report, Part 1: (c) Medieval Pottery. The Annual of the British School at Athens 88: 251–286.
— 1999. Παραγωγή των εργαστηρίων της Κορίνθου, in D. Papanikola-Bakirtzi (ed.) Βυζαντινά εφυαλωμένα κεραμικά. Η τέχνη των εγχαράκτων: 159–164. Athens: Έκδοση του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων.
— 2000. New Relative and Absolute Chronologies for 9th to 13th
Century Glazed Wares at Corinth: Methodology and Social Conclusions, in K. Belke, F. Hild, J. Koder and P. Soustal (eds) Byzanz als Raum. Zu Methoden und Inhalten der historischen Geographie des östlichen Mittelmeerraumes (Österreichische Akademie der Wissenschaften. Veröffentlichungen der Kommission für die Tabula Imperii Byzantini 7): 385–399. Wien: Österreichische Akademie der Wissenschaften.
— 2003. Recent Developments in the Chronology of Byzantine Corinth, in C.K. Williams and N. Bookidis (eds) Corinth, The Centenary 1896–1996. Corinth vol. 20: 385–399. The Americal School of Classical Studies at Athens.
— 2006. Κόρινθος, in A.E. Laiou (ed.) Οἰκονομικὴ ἱστορία τοῦ Βυζαντίου ἀπὸ τὸν 7ο ἐως τὸν 15ο αἰώνα, vol. 2: 397–406, trans. Μ. Solman. Athens: Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τράπεζας.
— 2008. The Medieval Pottery, in W.D. Taylour and R. Janko (eds) Ayios Stephanos: Excavations at a Bronze Age and Medieval Settlement in Southern Laconia (The British School at Athens Supplementary Volume 44): 389–410. London: British School at Athens.
Stevenson, R.B.K. 1947. The Pottery 1936–7, in The Great Palace of the Byzantine Emperors being a First Report on the Excavations carried out in Istanbul on Behalf of the Walker Trust (The University of St. Andrews) 1935–1938: 31–63. London: Geoffrey Cumberlege.
Stillwell-Mackay, T. 1967. More Byzantine and Frankish Pottery from Corinth. Hesperia 36: 249–320.
— 2003. Pottery of the Frankish Period. 13th and early 14th century, in C.K. Williams and N. Bookidis (eds) Corinth, The Centenary 1896–1996 (Corinth vol. 20): 401–422. The Americal School of Classical Studies at Athens.
Todorova, E. 2011. The Medieval Amphorae (Ninth to Fourteenth Centuries A.D.) from Excavation at Silistra in 2007 (Preliminary Report), in Ch. Tzochev, T. Stoyanov and A. Bozkova (eds) Patabs II. Production and Trade of Amphorae in the Black Sea. Acts of the International Round Table held in Kiten, Nessebar and Sredetz, September 26–30 2007: 131–140. Sofia: Bulgarian Academy of Sciences.
Vassi, O. 1993. An Unglazed Ware Pottery Workshop in Twelfth-Century Lakonia. The Annual of the British School at Athens 88: 287–293.
Vionis, A.K. 2008. Current Archaeological Research on Settlement and Provincial Life in the Byzantine and Ottoman Aegean: A Case-Study from Boeotia, Greece. Medieval Settlement Research 23: 28–41.
— 2013. Considering a Rural and Household Archaeology of the Byzantine Aegean: The Ceramic Spectrum, in J. Bintliff and M. Caroscio (eds) Pottery and Social Dynamics in the Mediterranean and Beyond in Medieval and Post-Medieval Times (British Archaeological Reports International Series 2557): 25–40. Oxford: Archaeopress.
Vionis, A.K., J. Poblome, B. De Cupere and M. Waelkens 2010. A Middle–Late Byzantine Pottery Assemblage from Sagalassos. The Journal of the American School of Classical Studies at Athens 79(3): 423–464.
Vionis, A.K. and M. Dikomitou-Eliadou 2014. Stirring Pots on Fire: A Diachronic and Interdisciplinary Study of Cooking Pots from Cyprus, in A. Gagatsis (ed.) University of Cyprus. A.G. Leventis Research Projects 2000–2016: Reviews and Contribution: 107–129. Nicosia: University of Cyprus.
Von Wartburg, M.-L. 2007. Chronology and Stratigraphy of the Medieval Pottery of Cyprus: A Critical Review, in B. Böhlendorf-Arslan, A.O. Uysal and J. Witte-Orr (eds) Çanak. Late Antique and Medieval Pottery and Tiles in Mediterranean Archaeological Contexts (BYZAS 7): 419–439. Istanbul: Ege Yayınları.
Vroom, J. 2011. The Morea and its links with Southern Italy after AD 1204: ceramics and identity. Archeologia Medievale 38: 409–430.
Waksman, S.Y. 2014. Archaeometric Approaches to Ceramics Production and Imports in Medieval Cyprus, in D. Papanikola-Bakirtzi and N. Coureas (eds) Cypriot Medieval Ceramics. Reconsiderations and New Perspectives: 257–277. Nicosia: The Cyprus Research Centre and The A.G. Leventis Foundation.
Waksman, Y. and V. François 2004–2005. Vers une redéfinition typologique et analytique des céramiques byzantines du type Zeuxippus Ware. Bulletin de Correspondance Hellénique 128–129: 629–724.
Waksman, S.Y. and M.-L. Von Wartburg 2006. ‘Fine-Sgraffito Ware’, ‘Aegean Ware’, and other Wares: New Evidence for a Major Production of Byzantine Ceramics. Report of the Department of Antiquities of Cyprus: 369–388.
Waksman, S.Y. and J.-Ch. Tréglia 2007. Caractérisation géochimique et diffusion méditerranéenne des céramiques culinaires ‘égéennes’. Etudes comparées des mobiliers de Marseille, de Beyrouth et d’Alexandrie (Ve–VIIe s.), in M. Bonifay and J.-Ch. Tréglia (eds) LRCW2. Late Roman Coarse Wares, Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean. Archaeology and Archaeometry, vol. 2 (British Archaeological Reports International Series 1662): 645–657. Oxford: Archaeopress.
Waksman, S.Y., N.D. Kontogiannis, S.S. Skartsis and G. Vaxevanis 2014. The Main ‘Middle Byzantine Production’ and Pottery Manufacture in Thebes and Chalcis. The Annual of the British School at Athens 109: 379–422.
White, H.E., C.M. Jackson, and G.D.R. Sanders 2006. Byzantine Glazed Ceramics from Corinth: Testing Provenance Assumptions, in ISA 2006 36th International Symposium on Archaeometry. 36e Symposium International d’Archéometrie, Quebec, Canada (poster).
Yangaki, A.G., 2008. Η κεραμική από το βυζαντινό κτήριο στο Πυργί της Ελεύθερνας, in Th. Kalpaxis (ed.) Ελεύθερνα, Τομέας ΙΙ.3, Βυζαντινό σπίτι στην Αγία Άννα: 189–307. Rethymnon: Εκδόσεις Πανεπιστημίου
— 2012. Εφυαλωμένη κεραμική από τη θέση ‘Άγιοι Θεόδωροι’ στην Ακροναυπλία (11ος-17ος αι.). (Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών / Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών—Τμήμα Βυζαντινών Ερευνών, Ερευνητική Βιβλιοθήκη 7). Athens.
— 2015. Παρατηρήσεις στη μεθοδολογία και στη μελέτη της κεραμικής του 11ου-12ου αι., προοπτικές της έρευνας και επιβοηθητικά εργαλεία: Η συμβολή της χαρτογράφησης και της ανάλυσης δικτύων. Byzantina Symmeikta 25: 155–210 (available at: http://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/bz/article/view/3868/9003 [accessed: 30/5/2016])
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
