Public baths in Roman Dion (Colonia Iulia Augusta Diensis)
DOI:
https://doi.org/10.32028/jga.v2i.587Abstract
The city of Dion was founded in the NE foothills of mount Olympus next to a traditional religious centre, which evolved into the official religious centre of the Macedonian kingdom. After the turbulent period of the Roman Civil War, Colonia Iulia Augusta Diensis was founded during the reign of Augustus, probably in 30 BC. The city covered an area of approximately 40 hectares (Figure 1). Roman veterans were settled among the indigenous population.
References
Adam, J-P. 1994. Roman building. Materials and techniques. London-New York: Routledge.
Adam-Veleni, P. 2013. The hellenistic balaneion at the Roman forum of Thessaloniki, in S. Lucore and M. Trümper (eds) Greek baths and bathing culture, New discoveries and approaches: 201–210. Leuven: Peeters.
Adam-Veleni, P. Poulaki, E. and Tzanavari, E. 2003. Αρχαίες αγροικίες σε σύγχρονους δρόμους: Κεντρική Μακεδονία. Αθήνα: Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων.
Alcock, S. 1997. The problem of Romanization, the power of Athens, in M.C. Hoff and S. Rotroff (eds) The Romanization of Athens. Proceedings of an international conference held at Lincoln, Nebraska (April 1997): 1–17. Oxford: Oxbow Books.
Alevizou, E. 2010. Ψηφιδωτά με εικονιστικές παραστάσεις σε θέρμες της ρωμαϊκής αυτοκρατορικής περιόδου. Unpublished PhD dissertation, Aristotle University of Thessaloniki.
Aquilue, X. P. Castanyer, M. Santos and J. Tremoleda 2002. Primers resultats del projecte d’ intervenció arqueológica a les termes públiques de la ciutat Romana d’ Emporiae. Empúries 53: 241–259.
Arapogianni, Ks. 1993. Το ρωμαϊκό βαλανείο στη Μπρεξίδα Μαραθώνος. Αρχαιολογική Εφημερίς 132: 133–186.
Asimakopoulou-Atzaka, P. 1998. Σύνταγμα των παλαιοχριστιανικών ψηφιδωτών δαπέδων της Ελλάδας. ΙΙΙ. Μακεδονία-Θράκη. 1. Τα ψηφιδωτά δάπεδα της Θεσσαλονίκης. Θεσσαλονίκη: Κέντρο Βυζαντινών Ερευνών.
Athanasoulis, D. 1998. Λουτρική εγκατάσταση στην Κοκκινοράχη Σπάρτης, in Πρακτικά του Ε΄ διεθνούς συνεδρίου Πελοποννησιακών σπουδών. Άργος – Ναύπλιο, 6–10 Σεπτεμβρίου 1995, Β΄ τόμος: 209–244. Αθήναι: Εταιρεία Πελοποννησιακών Σπουδών.
Balsdon, J.P.V.D. 1984. Ρωμαίες γυναίκες. Η ιστορία και τα έθιμά τους. Αθήνα: Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης.
Bansal, S. Shail. 1999. Characteristic parameters of a hypocaust construction. Building and Environment 34: 305–318.
Berger, A. 1982. Das Bad in der byzantinischen Zeit. München: Institut fur Byzantinistik und neugriechische Philologie der Universität.
Bonini, P. 2006. La casa nella Grecia Romana, Forme e funzioni dello spazio privato fra I e VI secolo. Roma: Quasar.
Bouet, A. 1999. Les matériaux de construction en terre dans les thermes de la Gaule Narbonnaise. Talence: Paris: Ausonius.
Bowe, P. 2004. Gardens of the Roman world. Los Angeles: Paul Getty Museum.
Brödner, E. 1951. Untersuchungen an den Caracallathermen. Berlin W. de Gruyter.
— 1983. Die römischen Thermen und das antike Badewesen: eine Kulturhistorische Betrachtung. Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft.
Bruun, Chr. 2000. VII. Water Legislation in the ancient World (c.2200 B.C. – c. A.D. 500) 3. The Greek World, in Őr. Wikander (ed.) Handbook of ancient water Technology: 557–573. Leiden – Boston – Köln: Brill.
Busch, S. 1999. Versus balnearum: die antike Dichtung über Bäder und Baden im römischen Reich. Stuttgart – Leipzig: Teubner.
Carter, J. 1989. Civic and other buildings, in I.M. Barton (ed.) Roman public buildings: 31–65. Exeter: University of Exeter.
Charpentier, G. 1995. Les petits bains proto-byzantins de la Syrie du Nord. TOPOI 5(1): 219–247.
Christodoulou, P. 2000. Ελληνιστική ζωφόρος στο Δίον με ανάγλυφες παραστάσεις όπλων. Unpublished PhD dissertation, Aristotle University of Thessaloniki.
— 2001. Les reliefs votifs du sanctuaire d’ Isis á Dion, in R. Veymiers et L. Bricault (eds) Bibliotheca Isiaca II: 11–22. Bordeaux.
— 1996. Το ανάκτορο της Πέλλας. Το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και Θράκη 10Α: 105–142.
Croissant, F., J. Marcadé, P. Aupert, L. Lerat, G. Rougemont and C. Le Roy 1972. Rapports sur les travaux de l’École française en 1971, Phocide, A. Delphes. Bulletin de Correspondance Hellénique 96: 887–905.
Crow, J. 2001. Fortifications and urbanism in Late Antiquity: Thessaloniki and other eastern cities. Journal of Roman Archaeology suppl. 42: 89–105.
DeLaine, J. 1988. Recent research on Roman baths. Journal of Roman Archaeology 1: 11–32.
— 1989. Some observations on the transition from Greek to Roman baths in Hellenistic Italy. Mediterranean Archaeology 2: 111 – 125.
— 1992. New models, old modes: Continuity and change in the design of public baths, in H.J. Schalles, H. von Hesberg, P. Zanker (eds) Die Römische Stadt im 2. Jahrhundert n.Chr.: der Funktionswandel des offentlichen Raumes: Kolloquium in Xanten vom 2. bis 4. Mai 1990: 257–275. Koln – Bonn: Rheinland-Verlag.
Evaggelidis, V. 2007. Η αγορά των πόλεων της Ελλάδας από τη ρωμαϊκή κατάκτηση ως τον 3ο αι. μ.Χ. Unpublished PhD dissertation, Aristotle University of Thessaloniki.
Fagan, G. 1999. Bathing in public in the Roman world. Ann Arbor: University of Michigan Press.
— 2000. Hygienic conditions in Roman public baths, in G. Jansen (ed.) Cura aquarum in Sicilia: Proceedings of the tenth International Congress on the History of Water Management and Hydraulic Engineering in the Mediterranean Region, Syracuse, May 16–22, 1998: 281–7. Leiden: Stichting BABESCH.
— 2001. The genesis of the Roman public bath: Recent approaches and future directions. American Journal of Archaeology 105: 403–426.
Farganis, M. 2008. Η επισκοπή Δίου κατά την παλαιοχριστιανική περίοδο, in Η Πιερία στα βυζαντινά και νεότερα χρόνια, Πρακτικά 3ου επιστημονικού συνεδρίου: 219–225. Κατερίνη: Εστία Πιερίδων Μουσών Κατερίνης.
Farrington, A. 1987, Imperial Bath Buildings in South-West Asia Minor, in S. Macready and F.H. Thompson (eds) Roman Architecture in the Greek World: 50–9. London: Society of Antiquaries of London.
— 1995. The Roman baths of Lycia: an architectural study. London: British Institute of Archaeology at Ankara.
—1999. The introduction and spread of Roman bathing in Greece. Journal Roman Archaeology suppl. 37: 57–66.
Farrington, A. and J.J. Coulton 1990. Terracotta spacer pins in Lycian bath buildings. Anatolian Studies 40: 55–67.
Forbes, A.J. 1958. Studies in ancient technology, Vol.VI. Leiden: Brill.
Fournet, Τ. 2012. The ancient baths of southern Syria in their Near Eastern context. Introduction to the Balnéorient project, in R. Kreiner and W. Letzner (eds) SPA SANITAS PER AQUAM, Proceedings of the International Frontinus-Symposium on the Technical and Cultural History of Ancient Baths, Aachen, March 18–22 2009: 327–336. Leuven: Peeters.
Fragkoulis, K. 2014. Η επισκοπική βασιλική της πρωτοβυζαντινής πόλης του Δίου. Unpublished master’s thesis, Aristotle University of Thessaloniki.
Frass, M. 2006. Antike römische Gärten. Soziale und wirtschaftliche Funktionen der Horti Romani. Horn-Wien: F. Berger u. Sohne.
Ghey, E. 2005. Immersed in the gods: water in Gallo-Roman sanctuaries, in F. Stevens (ed.) The archaeology of water: Social and ritual dimension: 1–15. Walnut Creek: Left Coast Press.
Ginouvès, R. 1959. L’établissement thermal de Gortys d’Arcadie. Paris: J. Vrin.
— 1962. Balaneutike: recherches sur la bain dans l’antiquité grecque. Paris: E. de Boccard.
— 1994. L’eau dans les sanctuaires médicaux. Bulletin de Correspondance Hellénique suppl. 28: 237–246.
Gounaris, G. and E. Gounari 2004. Φίλιπποι. Αρχαιολογικός οδηγός. Θεσσαλονίκη: University Studio Press.
Grassmann, H.-C. 1994. Wirkungsweise und Energieverbrauch antiker römischen Thermen. Jahrbuch des römisch-germanischen Zetralmuseums Mainz 41(1): 297–321.
Guzzo, P.G. and A. d’Ambrosio. 2002. Pompeii, Guide to the site. Italy: Electa Napoli.
Hattersley-Smith, K. 1996. Byzantine and public architecture between the fourth and early eleven centuries A.D. with special reference to the towns of Byzantine Macedonia. Thessaloniki: Society for Macedonian Studies.
Heinz, H.W. 1983. Römische Thermen: Badewesen und Badeluxus im römischen Reich. München: Hirmer.
Hewitt, S. 2000. The urban domestic baths of Roman Africa. Unpublished PhD dissertation, McMaster University, Canada.
Hesberg, H. 2009. Ρωμαϊκή αρχιτεκτονική. Thessaloniki: University Studio Press.
Hoepfner, W. 1996. Zum Typus der Basileia und der königlichen Andrones, in W. Hoepfner (ed.) Basileia, Die Paläste der hellenistischen Könige: 1–43. Mainz: Philipp von Zabern.
Hölscher, T. 2005. Κλασική αρχαιολογία. Βασικές γνώσεις. Thessaloniki: University Studio Press.
Irmscher, J. 1995. Η Μακεδονία στην εποχή του Ιουστινιανού, in Βυζαντινή Μακεδονία, 324–1430 μ.Χ., Διεθνές Συμπόσιο, Θεσσαλονίκη 29–31 Οκτωβρίου 1992: 137–142. Θεσσαλονίκη: Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών.
Jacobelli, L. 1999. Le terme Suburbane di Pompei: architettura e distribuzione degli ambienti. Journal of Roman Archaeology suppl. 37(2): 221–8.
Janković, M.A. 2012. The social role of Roman Baths in the province of Moesia Superior, in Μ. Żuchowska (ed.) The Archaeology of Water Supply (British Archaeological Reports International Series 2414): 27–39. Oxford: Archaeopress.
Kaiafa, A. 2008. Συστήματα ύδρευσης και αποχέτευσης κατά την ελληνιστική και ρωμαϊκή περίοδο στη Μακεδονία. Unpublished PhD dissertation, Aristotle University of Thessaloniki.
Kanatsoulis, D. 1964. Ιστορία της Μακεδονίας μέχρι του Μεγάλου Κωνσταντίνου. Θεσσαλονίκη: Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών.
Kanatsoulis, D. 1965. Η Μακεδονική πόλις από της εμφανίσεώς της μέχρι των χρόνων του Μεγάλου Κωνσταντίνου. Μακεδονικά, Σύγγραμμα περιοδικόν της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών 6: 1–61.
Kanetaki, E. 2004. Οθωμανικά λουτρά στον ελλαδικό χώρο. Αθήνα: Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας.
Karadedos, G. 1990. Το υδραγωγείο και η κεντρική δεξαμενή του αρχαίου Δίου, Το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και Θράκη 4: 217–29.
Karagiorgou, O. 2001. Demetrias and Thebes: the fortunes and misfortunes of two Thessalian port cities in Late Antiquity. Journal of Roman Archaeology suppl. 42: 183–215.
Kelly, A. 2013. Roman Bathhouses on Crete as indicators of cultural transition: The dynamics of Roman influence, in A. Gardner, E. Herring and K. Lomas (eds) Creating ethnicities & identities in the Roman World, Bulletin of the Institute of Classical Studies, suppl.120: 131–167. London: Institute of Classical Studies.
Koukoules, F. 1935. Τα λουτρά κατά τους βυζαντινούς χρόνους. Επετηρίδα Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών 11: 192–238.
— 1951. Βυζαντινών βίος και πολιτισμός, Τόμος Δ΄. Αθήναι: Τυπογραφείω Μ. Μυρτίδου.
Kremydi-Sisilianou, S. 1996. Η νομισματοκοπία της ρωμαϊκής αποικίας του Δίου. Αθήνα: Ελληνική Νομισματική Εταιρεία.
Krencker, D., E. Krüger, H. Lehmann and H. Wachtler 1929. Die Trierer Kaiserthermen. Augsburg: B. Filser.
Kretzschmer, F. 1953. Hypocausten. Saalburg Jahrbuch 12: 7–41.
Krug, A. 1997. Αρχαία Ιατρική. Επιστημονική και θρησκευτική ιατρική στην αρχαιότητα. Αθήνα: Παπαδήμας.
Lavvas, G. 1980. Οι πόλεις των ‘χριστιανικών βασιλικών’: Μια συμβολή στην πολεοδομία του ανατολικού Ιλλυρικού, in Εισηγήσεις του Δεκάτου Διεθνούς Συνεδρίου Χριστιανικής Αρχαιολογίας: 403–445. Θεσσαλονίκη: Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών.
— 1990. Οι χριστιανικές Θήβες της Θεσσαλίας: αστική οργάνωση και πολεοδομικά χαρακτηριστικά, in Αρμός, Τιμητικός τόμος στον καθηγητή Ν.Κ. Μουτσόπουλο, Τόμος Β΄: 992–8. Θεσσαλονίκη: Πολυτεχνική Σχολή, Τμήμα Αρχιτεκτόνων Αριστοτελείου Πανεπιστημίου.
Lancaster, L.C. 2012. A new vaulting technique for early baths in Sussex: the anatomy of a Romano-British invention. Journal of Roman Archaeology 25: 419–440.
Leone, D. 2008. Il balineum sulla via Traiana. Studio architettonico e funzionale della fase costruttiva di età imperiale (II-III d.C.) in G. Volpe e D. Leone (eds) ORDONA XI, Ricerche archeologiche a Herdonia: 17–42. Bari: Edipuglia.
Lepaon, Th. 2008. Les édifices balnéaires de Gerasa de la Décapole: premières observations. Syria 85: 51–70.
Liebeschuetz, J.H.W.G. 2001. The Decline and Fall of the Roman City. Oxford: Oxford University Press.
Luciano, A. 2013. Christian sanctuaries in Rome (1st-5th centuries AD) and their relationship with the late Roman-imperial funerary structures, in L. Bombardieri, An. D’Agostino, G. Guarducci, V. Orsi, and S. Valentini (eds) SOMA 2012, Identity and Connectivity, Proceedings of the 16th Symposium on Mediterranean Archaeology, Florence, Italy, 1–3 March 2012, Vol. II (British Archaeological Reports 2581 (I)): 909–918. Oxford: Archaeopress.
Magdalino, P. 1990. Church, bath and Diaconia in Medieval Constantinople, in R. Morris (ed.) Church and People in Byzantium: 165–188. Birmingham: Centre for Byzantine, Ottoman and Modern Greek studies, University of Birmingham.
Magoulias, H.J. 1971. Bathhouse, inn, taverns, prostitution and the stage as seen in the lives of the saints of the sixth and seventh centuries. Επετηρίδα Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών 38: 233–252.
Mallwitz, A. 1988. Olympia und Rom. Antike Kunst 19.2: 21–45.
Mango, C. 1981. Daily life in Byzantium. Jahrbuch der Österreichischen Byzantinistik 31: 337–353.
Martin, R. and H. Metzger 1992. Η θρησκεία των αρχαίων Ελλήνων. Αθήνα: Ινστιτούτο του βιβλίου-Καρδαμίτσας.
Mentzos, A. 1984. Η κοιμητηριακή βασιλική του Δίου. Οι αρχαιολόγοι μιλούν για την Πιερία 1: 31–4. Θεσσαλονίκη: Νομαρχιακή Επιτροπή Λαϊκής Επιμόρφωσης Πιερίας.
— 1990. Η κοιμητηριακή ή έξω των τειχών βασιλική του Δίου. Το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και Θράκη 4: 231–240.
— 1992. Η κοιμητηριακή βασιλική του Δίου. Το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και Θράκη 6: 235–243.
— 1993. Η εκκλησιαστική αρχιτεκτονική της Πιερίας στην πρώτη βυζαντινή περίοδο, in Η Πιερία στα βυζαντινά και νεώτερα χρόνια: 153–165. Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη, Ίδρυμα Εθνικού και Θρησκευτικού Προβληματισμού.
— 2002. A sketch of the history of late Roman Dion, in L. Ruseva-Slocoska and A.G. Poulter (eds) Roman and Late Roman City, International conference at Velico-Turnovo, 26–30 July 2000, Sofia: 333–341.
Misiou, D. 2002. Η βυζαντινή Πιερία από τον 4ο στον 9ο αιώνα. Πόλεις, διοικητική και εκκλησιαστική οργάνωση, in Η Πιερία στα Βυζαντινά και Νεότερα Χρόνια, Πρακτικά 2ου επιστημονικού συνεδρίου: 35–76. Κατερίνη: Εστία Πιερίδων Μουσών.
Mitchell, P.D. (ed.) 2015. Sanitation, Latrines and Intestinal Parasites in Past Populations. Farnham: Ashgate.
Mitchell, P.D. 2016. Human parasites in the Roman world: health consequences of conquering an empire. Parasitology doi: 10.1017/S0031182015001651.
Moutzali, A.G. 1989. Η φροντίδα για την καθαριότητα του σώματος και τα λουτρά των Βυζαντινών. Αρχαιολογία 31.2: 23–7.
Nasrallh, L., Ch. Bakirtzis S.J. and Friesen (eds) 2010. From Roman to early Christian Thessalonikē. Studies in religion and archaeology. Cambridge (MA): Harvard Divinity School.
Nielsen, I. 1990. Thermae et Balnea: the architecture and cultural history of Roman public baths, Vol. I, Text and Vol. II, Catalogue and plates. Aarhus: Aarhus University Press.
Orlandos, A. 1952. Η ξυλόστεγος παλαιοχριστιανική βασιλική της μεσογειακής λεκάνης. Αθήναι: Η εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία.
Oulkeroglou, A. 2009. Το συγκρότημα των θερμών του κεντρικού δρόμου του Δίου. Ανασκαφή 1977–2007. Unpublished master’s thesis, Aristotle University of Thessaloniki.
— 2010. Το συγκρότημα των θερμών του κεντρικού δρόμου του Δίου. ΕΓΝΑΤΙΑ 14: 103–122.
— 2016. Οι λουτρικές εγκαταστάσεις στη Μακεδονία κατά τη ρωμαϊκή αυτοκρατορική και την πρωτοβυζαντινή περίοδο. Unpublished PhD dissertation, Aristotle University of Thessaloniki.
Oulkeroglou, A. and S. Papadopoulos 2014. La fouille du terrain Yannopoulos et les établissements de bains d’époque romaine à Thasos. Bulletin de Correspondance Hellénique 138(2): 467–507.
Ousterhout, R.G. 2015. Konstantinopolis’te Su ve Şifa, Mimari Kalıntıları Okumak, Water and healing in Constantinople, reading the architectural remains, in B. Pitarakis (ed.) Catalogue for the exhibition ‘Life Is Short, Art Long: The Art of Healing in Byzantium’, 10 February–26 April 2015, Suna and İnan Kıraç foundation, Pera Museum, Constantinople: 65–77.
Owens, E.J. 1989. Roman town planning, in I.M. Barton (ed.) Roman public buildings: 7–30. Exeter: University of Exeter.
Pandermalis, D. 2002. New Discoveries at Dion, in M. Stamatopoulou and Μ. Geroulanou (eds) Excavating Classical Culture. Recent Archaeological Discoveries in Greece. Studies in Classical Archaeology I: 99–107. Oxford: Beazley Archive and Archaeopress.
— 1975. Δίον. Αρχαιολογικόν Δελτίον 30, Β2: 251.
— 1985. Οι Μεγάλες Θέρμες του Δίου. Οι αρχαιολόγοι μιλούν για την Πιερία 2: 9–16. Θεσσαλονίκη: Νομαρχιακή Επιτροπή Λαϊκής Επιμόρφωσης.
— 1989a. Δίον, το χρονικό των ανασκαφών. Αρχαιολογία 33: 6–53.
— 1989b. Δίον: Ο τομέας της έπαυλης του Διονύσου το 1989. Το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και Θράκη 3: 141–148.
— 1991. Ανασκαφή Δίου. Το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και Θράκη 5: 137–144.
— 1994. Ανασκαφή του Δίου κατά το 1994 και το ανάγλυφο της νάβλας. Το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και Θράκη 8: 131–6.
— 1996. Δίον, η δεκαετία των ανασκαφών 1987–1997. Το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και Θράκη 10Α: 205–214.
— 1997. Δίον. Αρχαιολογικός χώρος και μουσείο. Αθήνα: Αδάμ.
— 1998. Δίον 1998. Εκατόμβες και σωτήρια. Το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και Θράκη 12: 291–8.
— 1999. Δίον. Η Ανακάλυψη. Αθήνα: Αδάμ.
— 2002. Δίον 2002, η αγορά και άλλα. Το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και Θράκη 16: 417–425.
— 2003. Ζευς ύψιστος και άλλα. Το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και Θράκη 17: 417–424.
— 2004. Οι ανασκαφές στο Δίον το 2004 και τα ευρήματα της εποχής των φιλαλέξανδρων βασιλέων. Το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και Θράκη 18: 377–382.
— 2005. Δίον 2005. Ανασκαφές, έργα ανάδειξης και disjectamembra. Το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και Θράκη 19: 373–9.
— 2006. Δίον 2006. Το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και Θράκη 20: 567–573.
Papachatzis, N. 1982. Παυσανίου Ελλάδος Περιήγησις, Βιβλία 4, 5 και 6, Μεσσηνιακά και Ηλιακά. Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών Α.Ε.
— 2002. Παυσανίου Ελλάδος Περιήγησις, Βιβλία 2 και 3, Κορινθιακά και Λακωνικά. Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών Α.Ε.
Papaggelos, I. 2000. Η Σιθωνία κατά τους βυζαντινούς χρόνους, Ιστορία – Μνημεία – Τοπογραφία. Unpublished PhD dissertation, Aristotle University of Thessaloniki.
Pingiatoglou, S. 2003. Το ιερό της Δήμητρος στο Δίον, 2002–3. Το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και Θράκη 17: 425–434.
— 2005. Δίον, Το ιερό της Δήμητρος: οι λύχνοι. Θεσσαλονίκη: University Studio Press.
— 2006. Δίον 2004–6, Ανασκαφικές έρευνες στο ιερό του Ασκληπιού και στην πόλη των ελληνιστικών χρόνων. Το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και Θράκη 20: 577–586.
—2010. Cult of female gods at Dion. ΚΕΡΝΟΣ 23: 179–192.
—2015. Δίον: Το ιερό της Δήμητρος. Thessaloniki: University Studio Press.
Plommer, H. 1973. Vitruvius and later Roman building manuals. London: Cambridge University Press.
Potter, T.W. 1995. Towns in Late Antiquity: Iol Caesarea and its context. Oxford: Oxbow Books.
Poulaki-Pantermali, E. 2013. Μακεδονικός Όλυμπος, Μύθος – Ιστορία – Αρχαιολογία. Θεσσαλονίκη: Υπουργείο Πολιτισμού, ΚΖ’ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων.
Provost, S. 2001. City wall and urban area in Macedonia: the case of Philippi. Journal of Roman Archaeology suppl.42: 123–135.
Rook, T. 1978. The development and operation of Roman hypocausted baths. Journal of Archaeological Science 5: 269- 282.
Rook, T. 1993. How to fire a Roman bath or the confessions of a fornacator, Current Archaeology 12: 111–7.
Rosenbaum, E., G. Huber and S. Onurkan 1967. A survey of coastal cities in western Cilicia: preliminary report. Ankara: Turk Tarih Kurumu Basimevi.
Sdrolia, S. 2009. Ανασκαφική έρευνα στην πλατεία Νέας αγοράς στη Λάρισα. Αρχαιολογικό Έργο Θεσσαλίας και Στερεάς Ελλάδας 2: 441–455. Βόλος: Εργαστήριο Αρχαιολογίας Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Stefanidou-Tiveriou, Th. 1998. Δίον Ι, Η οχύρωση. Θεσσαλονίκη: Αρχαιολογικά Εργαστήρια Δίου.
Thompson, H.A. 1987. The Impact of Roman Architects and Architecture on Athens, 170 B.C A.D.170, in S. McReady and F.H. Thompson (eds) Roman Architecture in the Greek World: 1–17. London: Society of Antiquaries of London.
Tölle-Kastenbein, R. 1990. Antike Wasserkultur. München: C.H. Beck.
Toska, L. and G. Chatzakis 2000. Παλαιοχριστιανικές αρχαιότητες στη Ν. Καλλικράτεια Χαλκιδικής. Το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και Θράκη 14: 311–9.
Toska, L. and D. Mpitzikopoulos 2009. Σωστικές ανασκαφικές έρευνες στη Νέα Καλλικράτεια Χαλκιδικής. Νέα στοιχεία. Το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και Θράκη 23: 343–350.
Trümper, M. 2013. Urban context of Greek public baths, in S.K. Lucore and M. Trümper (eds.) Greek baths and bathing culture, New discoveries and approaches, BABESCH suppl. 23: 33–72. Leuven: Peeters.
Trümper, M. 2014. Bathing in the Sanctuaries of Asklepios and Apollo Maleatas at Epidauros, in A. Avramidou and D. Demetriou (eds) Approaching the ancient artifact. Representation, narrative and function. A Festschrift in Honor of H. Alan Shapiro: 211–231. Berlin – Boston: De Gruyter.
Tsantila, V. 2014. Greek and Roman Baths in Aitoloakarnania. The relation of the Roman baths to the main road (via publica Romana) and the commercial sea routes, in IWA Regional Symposium on Water, Wastewater and Environment: Traditions and Culture, Patra, 22–24 March 2014: 1229–1239.
Vitti, M. 1993. Υλικά και τρόποι δόμησης στη Μακεδονία κατά τους ρωμαϊκούς αυτοκρατορικούς χρόνους in Αρχαία Μακεδονία V, Πέμπτο διεθνές συνέδριο, Θεσσαλονίκη, 10–15 Οκτωβρίου 1989, Τόμος 3: 1693–1819. Θεσσαλονίκη: Ίδρυμα Μελετών Χερσονήσου του Αίμου.
Ward-Perkins, J.B. 1984. From Classical Antiquity to the Middle Ages: Urban public building in northern and central Italy, AD 300 – 850. Oxford–New York: Oxford University Press.
Weber, M. 1996. Antike Badekultur. München: C.H. Beck.
Webster, J. 2001. Creolizing the Roman provinces. American Journal of Archaeology 105: 209–25.
Wikander, Őr. (ed.) 2000. Handbook of ancient water technology. Leiden-Boston: Brill.
Woolf, G. 1994. Becoming Roman, staying Greek: Culture, identity and the civilizing process in the Roman East, Proceeding of the Cambridge Philological Society 40: 116–143.
— 1998. Becoming Roman. The origin of provincial civilization in Gaul. Cambridge–New York: Cambridge University Press.
Yegül, F. 1979. The small city-bath in Classical Antiquity and a reconstruction study of Lucian’s ‘Baths of Hippias’. Archeologia Classica XXXI: 108–131.
— 1992, Baths and bathing in Classical Antiquity. New York: Cambridge, Mass.: Architectural History Foundation.
— 1993. The Roman baths at Isthmia in their mediterranean context. Journal of Roman Archaeology suppl. 8: 95–113.
— 2010. Bathing in the Roman world. Cambridge: Cambridge University Press.
Yegül, F.K. and T. Couch 2003. Building a Roman bath for the cameras. Journal of Roman Archaeology 16: 153–77.
Zachariadou, O. 2008. Η ανατολική περιοχή της Αθήνας κατά τη ρωμαϊκή περίοδο, in Βλίζος Σ. (ed.) Η Αθήνα κατά τη ρωμαϊκή εποχή. Πρόσφατες ανακαλύψεις, νέες έρευνες: 153–166. Αθήνα: Μουσείο Μπενάκη.
Zajac, N. 1999. The Thermae: a policy of public health or personal legitimation? Journal of Roman Archaeology suppl. 37: 99–105.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
